تبلور فرهنگ جامعه(1(
تبلور فرهنگ جامعه(1(
تبلور فرهنگ جامعه(1)
مردم‌شناسان كلیه فیلم‌های سینمایی را كه به نوعی مسائل فرهنگی، اجتماعی، دینی، هنری، روانشناسی، ملی و ... جامعه را بیان می‌كنند، به عنوان "مستندات فرهنگی" جامعه را مورد بررسی و تحلیل محتوایی قرار می‌دهند و معتقدند كه فرهنگ یك جامعه همچنان كه در ادبیات، هنر، موسیقی، نقاشی و غیره تبلور می‌یابد، در سینمای آن جامعه نیز جلوه‌گر می‌شود.
تحقیق در مورد فیلم‌های سینمایی، امری پیچیده و دشوار است. این نوع تحقیقات كه معمولاً بر روی مجموعه‌ای از فیلم‌ها (چه از لحاظ موضوعی و چه از لحاظ مقطع زمانی) صورت می‌گیرد، معمولاً شامل دو قسمت اساسی است: نخست "تحلیل محتوای فیلم‌ها" و دوم "تحقیقات خارج از فیلم".
"جان اچ. واكلند" در مقاله‌ای تحت عنوان "فیلم‌های سینمایی به عنوان مستندات فرهنگی" به تفصیل در این‌باره سخن گفته است. واكلند ضمن اشاره به آغاز این نوع تحقیقات مردم‌شناسی، از بزرگان و پیشگامان آن سخن به میان آورده و تحقیقات انجام گرفته بر روی فیلم‌های سینمایی را تا حدودی برشمرده اما از لحاظ اصول و روش‌های تحلیل محتوای فیلم‌ها و تحقیقات پیرامونی آن، فقط به طرح كلیات اشاره كرده است.
وی نخست این مسأله را مطرح می‌كند كه كدام فیلم‌های سینمایی به عنوان مستندات فرهنگی به حساب می‌آیند؟ آیا تمام فیلم‌های سینمایی می‌توانند ویژگی‌های فرهنگی جامعه را منعكس كرده و به عنوان مستندات فرهنگی آن به حساب آیند، یا فقط انواع خاصی از آن موردنظر هستند؟ این فیلم‌ها چه ارزش و اهمیتی برای مطالعات مردم‌شناسی دارند؟
هرچند كه واكلند پاسخگویی به این سئوالات را به راحتی امكان‌پذیر نمی‌داند، اما به طوركلی فیلم‌هایی را كه به نوعی ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی را در قالب داستان‌های افسانه‌ای، عاشقانه، ملودرام، علمی - تخیلی، جنگی، روانشناسی، فلسفی و غیره بیان می‌كنند، جزو فیلم‌های سینمایی می‌داند كه به عنوان "مستندات فرهنگی" به شمار می‌آیند. از آنجایی كه اكثر فیلم‌های سینمایی به نوعی بازتابی از فرهنگ جامعه خود هستند و در آنها كم‌وبیش نمودی از ویژگی‌های فرهنگی روز و یا سنتی جامعه در قالب موضوعات متفاوت به تصویر كشیده می‌شود، لذا اغلب آنها به عنوان "مستندات فرهنگی" می‌توانند مورد تحلیل و بررسی مردم‌شناختی قرار گیرند كه به عنوان مثال می‌توان به نمونه‌های زیر اشاره كرد:
فیلم‌های گانگستری آمریكایی كه طی یك دوره در سینمای آمریكا رواج یافتند، نمودی از بحران اقتصادی و بیكاری موجود و شرایط ایجاد شده در جامعه آمریكایی دهه ۱۹۳۰ را ارائه می‌دهند. در این دوران مردم آمریكا به دلیل بحران‌های ایجاد شده، خوش‌بینی خود را نسبت به قوانین جامعه از دست داده و تمایل به قانون ستیزی در آنها افزایش یافته بود، لذا به قهرمانان فیلم‌های گانگستری كه در قالب شخصیت‌های تبهكار به مخالفت با قوانین حاكم بر جامعه برمی‌خاستند، علاقه نشان می‌دادند. بنابراین فیلم‌های گانگستری را می‌توان بازتابی از اوضاع اجتماعی، فرهنگی واقتصادی آن روز جامعه آمریكا به حساب آورد.
همچنین فیلم‌های علمی - تخیلی كه از اوایل دهه ۱۹۸۰ در سینمای آمریكا روند رو به رشدی را آغاز كرد، بازتابی از شرایط علمی - فرهنگی نوین و پیشرفت سریع تكنولوژی و تأثیر آن بر ساختار زندگی و فرهنگ جامعه آمریكایی است، هرچند كه ساخت چنین فیلم‌هایی را در كشورهای اروپایی و دیگر كشورهای صنعتی و پیشرفته نیز با شدتی كمتر می‌توان مشاهده كرد.
بر همین اساس می‌توان ساخت سری جدید فیلم‌های جنایی، پلیسی، جاسوسی، خشن و ترسناك را نمودهای دیگری از وضعیت اجتماعی، فرهنگی، اخلاقی و سیاسی جوامع آمریكایی و اروپایی دانست.
همچنین به عنوان نمونه می‌توان به آن دسته از فیلم‌های سینمایی موسوم به "موج سوم" در ایران اشاره كرد كه بعد از انقلاب اسلامی بتدریج با ساخت فیلم‌های اسلامی و آرمانی در حوزه مسائل اعتقادی، انقلابی، سیاسی و بخصوص جنگی آغاز شد و بتدریج به سمت بررسی و نقادی مسائل انقلاب و مشكلات ومسائل آن و همچنین رفتارشناسی نسل انقلاب و جنگ كشیده شد. این فیلم‌ها بازتابی است از فرهنگ دوران بعد از انقلاب و دوران جنگ كه طی آن مسائل فرهنگی، مذهبی، اجتماعی و سیاسی جامعه ایرانی و نسل بعداز انقلاب مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرند.
به طوركلی بررسی یك یا دو فیلم سینمایی جهت مطالعه ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی یك جامعه، نتایج چندان مطلوبی نخواهد داشت، لذا بهتر است تعدادی از فیلم‌های سینمایی را كه در طی یك دوره مشخص ساخته شدهاند، انتخاب و مورد تحلیل و بررسی مردم‌شناسانه قرار داد. به طور مثال بررسی ۲۰ فیلم علمی - تخیلی آمریكایی كه از سال‌های ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۰ تولید شدهاند، می‌تواند اطلاعات فرهنگی و اجتماعی زیادی را از جامعه دو دهه اخیر آمریكا در اختیار محقق مردم‌شناس قرار دهد.
"ماهیت این نوع فیلم‌های سینمایی، داستانی است. هرچند كه این فیلم‌ها جنبه‌های رفتاری را در مفهوم داستانی و یا استنادی بیان می‌كنند، همین جنبه‌های رفتاری موضوع اصلی این فیلم‌هاست. علاوه بر آن این فیلم‌ها بیانگر تصویر اصلی رفتارهای اجتماعی انسان هستند... هرچند كه با رفتارهای واقعی تفاوت دارند.
این نوع فیلم‌ها ممكن است، مسائل و موضوعات و الگوهای فرهنگی، تفكرات و احساس‌های انسان‌ها را منعكس نمایند."
هرچند كه واكلند در مقاله خود و در بیان نمونه‌هایی از تحقیقات انجام گرفته بر روی فیلم‌های سینمایی، به بازتاب فرهنگ جوامع در فیلم‌های سینمایی اذعان دارد و آنها را به عنوان مستندات فرهنگی جوامع می‌پذیرد، اما از بیان پاسخ صریح و قاطع به این سئوال كه: آیا چنین فیلم‌هایی فرهنگ جوامع را منعكس می‌كنند؟ خودداری می‌كند. او می‌گوید كه هیچ پاسخ صریحی برای این سئوال وجود ندارد. به طوركلی پاسخ‌های نامشخص و جوا‌ب‌های مردد واكلند، در دو قسمت از مطالب وی به دفعات دیده می‌شود. نخست در پاسخ به همین سئوال ذكر شده (آیا چنین فیلم‌هایی فرهنگ جوامع را منعكس می‌كنند؟) می‌گوید:
"هیچ پاسخی برای این سئوال كه آیا فیلم‌ها، فرهنگ جامعه‌ای را منعكس می‌كنند یا خیر، وجود ندارد، این نوع فیلم‌ها ممكن است، مسائل و موضوعات و الگوهای فرهنگی، تفكرات و احساس‌های انسان‌ها را منعكس نمایند."
دوم، زمانی كه او از اصول و روش‌های تحلیل محتوای فیلم‌ها سخن می‌گوید. در طرح این روش‌ها هرگز به طرح جزئیات و ارائه قواعد دقیق نمی‌پردازد و تنها به طرح اصول و قواعد كلی اكتفا می‌كند:
"بعد از این كه ثبت منبع فیلم صورت گرفت و پلان و كاراكتر و توالی صحنه‌ها مشخص شدند، بعد چه باید كرد؟ هیچ پاسخ قطعی برای این سئوال در دست نیست. با وجود این، فرضیاتی برای جهت‌یابی مشاهدات فیلم وجود دارد، همچنین پاسخ این پرسش كه وقتی الگوهای فیلم تشخیص داده می‌شوند و الگوهای مشابه را نشان می‌دهند، چطور حالت گستردگی حاصل می‌شود كه این نیز مهم است ولی هیچ پاسخ ثابتی وجود ندارد."
عدم ارائه پاسخ‌های صریح و مشخص توسط واكلند و همچنین عدم ارائه قواعد دقیق و جزئی در روش تحلیل محتوای فیلم‌ها، بیانگر دو موضوع مهم می‌باشد. موضوع نخست آن كه بعضی از فیلم‌های سینمایی بازتابی از فرهنگ جامعه خود نیستند و به موضوعاتی كاملاً متفاوت و نامفهوم با فرهنگ جامعه خود پرداخته‌اند و موضوع دوم كه مهم‌تر و حساس‌تر نیز می‌باشد، بیانگر پیچیدگی و دشواری روش‌های "تحلیل محتوا" و حتی مبهم و نامعین بودن بعضی از نتایج به دست آمده از این تحلیل‌هاست كه واكلند را مجبور می‌سازد تا در ارائه روش در مراحلی از تحلیل محتوا، نتواند به طور صریح شیوه خاصی را ارائه نموده و به طرح اصول و قواعد جزئی (برای اخذ نتیجه) بپردازد و همچنین نتواند به وضوح بگوید كه فلان تصویر، یا فلان عنصر فیلم، دلالت بر كدام ویژگی فرهنگی یا الگوی رفتاری جامعه دارد. علت این مسأله، بیشتر در این نكته نهفته است كه در شیوه "تحلیل محتوا"ی فیلم‌ها، بخصوص در آن دسته از فیلم‌های سینمایی كه دارای مضامین فلسفی، روانشناسی، عرفانی، عاشقانه و سمبلیك می‌باشند، بیشتر برداشت‌های محقق بر دریافت‌های ذهنی و معیارهای مبهم روانشناسی و به طوركلی بر دریافت‌های فردی مبتنی است و اصول و روش‌های مشخص و معینی وجود ندارد. به طور مثال، استفاده از نوعی رنگ، صدا، تصویر سمبلیك و مواردی از این قبیل در فیلم‌ها نمی‌توانند ما را حتماً به دریافت مفهوم واقعی آنها، كه برخاسته از بعضی ویژگی‌های فرهنگی جامعه و یا الگوهای فرهنگی خاصی است، رهنمون سازند. هرگز رفتارهایی كه یك فرد عاشق در یك فیلم عاشقانه دارد، یا تصاویر و سمبل‌ها و نشانه‌های بكار رفته در یك فیلم فلسفی یا روانشناسی، نمی‌تواند به وضوح دلالت آنها را به بعضی از ویژگی‌ها و یا الگوهای فرهنگی جامعه آشكار سازد. هرچند كه واكلند برای مشخص كردن الگوها و ویژگی‌های فرهنگی كه در قالب عناصر فیلم نمود یافته‌اند، تكرار این عناصر را در طول یك فیلم و یا در فیلم‌های متعدد كه بیانگر معنی خاص و مشابهی باشند، از روش‌های اصلی تشخیص الگوهای فرهنگی در شیوه تحلیل محتوای فیلم‌ها می‌داند، اما به طوركلی تصاویر یا عناصر فیلم بایستی وضوح و گویایی لازم را داشته باشند تا محقق بتواند معنی و مفهوم آن را دریابد و تعلق آنهارا به برخی از الگوها یا رفتارهای فرهنگی مربوطه در جامعه شناسایی كند. در ضمن انجام تحقیقات پیرامونی، همچون انجام مصاحبه و مطالعات تطبیقی، یكی دیگر از روش‌هایی است كه می‌توان با استفاده از آن دریافت‌های حاصل از تحلیل محتوای فیلم‌ها را تكمیل و تصحیح نمود.
به طوركلی اساس تحقیقات مردم‌شناختی فیلم‌های سینمایی بر "تحلیل محتوا"ی فیلم‌ها قرار دارد و "تحقیقات پیرامونی" در جهت تكمیل و تصحیح اطلاعات به دست آمده از تحلیل محتوای فیلم‌ها صورت می‌گیرد. برخی از اصول و روش‌های تحقیق و تحلیل محتوای فیلم‌های سینمایی توسط "روث بندیكت" و "واكلند" ارائه شده است. واكلند در ارائه این روش‌ها، تعدادی اصول و قواعد كلی را مطرح می‌سازد و از طرح جزئیات به خاطر مسائلی كه قبلاً بدان اشاره شد، خودداری می‌كند.
منبع: فرهنگ و پژوهش
تحقیق در مورد فیلم‌های سینمایی، امری پیچیده و دشوار است. این نوع تحقیقات كه معمولاً بر روی مجموعه‌ای از فیلم‌ها (چه از لحاظ موضوعی و چه از لحاظ مقطع زمانی) صورت می‌گیرد، معمولاً شامل دو قسمت اساسی است: نخست "تحلیل محتوای فیلم‌ها" و دوم "تحقیقات خارج از فیلم".
"جان اچ. واكلند" در مقاله‌ای تحت عنوان "فیلم‌های سینمایی به عنوان مستندات فرهنگی" به تفصیل در این‌باره سخن گفته است. واكلند ضمن اشاره به آغاز این نوع تحقیقات مردم‌شناسی، از بزرگان و پیشگامان آن سخن به میان آورده و تحقیقات انجام گرفته بر روی فیلم‌های سینمایی را تا حدودی برشمرده اما از لحاظ اصول و روش‌های تحلیل محتوای فیلم‌ها و تحقیقات پیرامونی آن، فقط به طرح كلیات اشاره كرده است.
وی نخست این مسأله را مطرح می‌كند كه كدام فیلم‌های سینمایی به عنوان مستندات فرهنگی به حساب می‌آیند؟ آیا تمام فیلم‌های سینمایی می‌توانند ویژگی‌های فرهنگی جامعه را منعكس كرده و به عنوان مستندات فرهنگی آن به حساب آیند، یا فقط انواع خاصی از آن موردنظر هستند؟ این فیلم‌ها چه ارزش و اهمیتی برای مطالعات مردم‌شناسی دارند؟
هرچند كه واكلند پاسخگویی به این سئوالات را به راحتی امكان‌پذیر نمی‌داند، اما به طوركلی فیلم‌هایی را كه به نوعی ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی را در قالب داستان‌های افسانه‌ای، عاشقانه، ملودرام، علمی - تخیلی، جنگی، روانشناسی، فلسفی و غیره بیان می‌كنند، جزو فیلم‌های سینمایی می‌داند كه به عنوان "مستندات فرهنگی" به شمار می‌آیند. از آنجایی كه اكثر فیلم‌های سینمایی به نوعی بازتابی از فرهنگ جامعه خود هستند و در آنها كم‌وبیش نمودی از ویژگی‌های فرهنگی روز و یا سنتی جامعه در قالب موضوعات متفاوت به تصویر كشیده می‌شود، لذا اغلب آنها به عنوان "مستندات فرهنگی" می‌توانند مورد تحلیل و بررسی مردم‌شناختی قرار گیرند كه به عنوان مثال می‌توان به نمونه‌های زیر اشاره كرد:
فیلم‌های گانگستری آمریكایی كه طی یك دوره در سینمای آمریكا رواج یافتند، نمودی از بحران اقتصادی و بیكاری موجود و شرایط ایجاد شده در جامعه آمریكایی دهه ۱۹۳۰ را ارائه می‌دهند. در این دوران مردم آمریكا به دلیل بحران‌های ایجاد شده، خوش‌بینی خود را نسبت به قوانین جامعه از دست داده و تمایل به قانون ستیزی در آنها افزایش یافته بود، لذا به قهرمانان فیلم‌های گانگستری كه در قالب شخصیت‌های تبهكار به مخالفت با قوانین حاكم بر جامعه برمی‌خاستند، علاقه نشان می‌دادند. بنابراین فیلم‌های گانگستری را می‌توان بازتابی از اوضاع اجتماعی، فرهنگی واقتصادی آن روز جامعه آمریكا به حساب آورد.
همچنین فیلم‌های علمی - تخیلی كه از اوایل دهه ۱۹۸۰ در سینمای آمریكا روند رو به رشدی را آغاز كرد، بازتابی از شرایط علمی - فرهنگی نوین و پیشرفت سریع تكنولوژی و تأثیر آن بر ساختار زندگی و فرهنگ جامعه آمریكایی است، هرچند كه ساخت چنین فیلم‌هایی را در كشورهای اروپایی و دیگر كشورهای صنعتی و پیشرفته نیز با شدتی كمتر می‌توان مشاهده كرد.
بر همین اساس می‌توان ساخت سری جدید فیلم‌های جنایی، پلیسی، جاسوسی، خشن و ترسناك را نمودهای دیگری از وضعیت اجتماعی، فرهنگی، اخلاقی و سیاسی جوامع آمریكایی و اروپایی دانست.
همچنین به عنوان نمونه می‌توان به آن دسته از فیلم‌های سینمایی موسوم به "موج سوم" در ایران اشاره كرد كه بعد از انقلاب اسلامی بتدریج با ساخت فیلم‌های اسلامی و آرمانی در حوزه مسائل اعتقادی، انقلابی، سیاسی و بخصوص جنگی آغاز شد و بتدریج به سمت بررسی و نقادی مسائل انقلاب و مشكلات ومسائل آن و همچنین رفتارشناسی نسل انقلاب و جنگ كشیده شد. این فیلم‌ها بازتابی است از فرهنگ دوران بعد از انقلاب و دوران جنگ كه طی آن مسائل فرهنگی، مذهبی، اجتماعی و سیاسی جامعه ایرانی و نسل بعداز انقلاب مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرند.
به طوركلی بررسی یك یا دو فیلم سینمایی جهت مطالعه ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی یك جامعه، نتایج چندان مطلوبی نخواهد داشت، لذا بهتر است تعدادی از فیلم‌های سینمایی را كه در طی یك دوره مشخص ساخته شدهاند، انتخاب و مورد تحلیل و بررسی مردم‌شناسانه قرار داد. به طور مثال بررسی ۲۰ فیلم علمی - تخیلی آمریكایی كه از سال‌های ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۰ تولید شدهاند، می‌تواند اطلاعات فرهنگی و اجتماعی زیادی را از جامعه دو دهه اخیر آمریكا در اختیار محقق مردم‌شناس قرار دهد.
ویژگی‌ها و روش‌های تحقیق فیلم‌های سینمایی
"ماهیت این نوع فیلم‌های سینمایی، داستانی است. هرچند كه این فیلم‌ها جنبه‌های رفتاری را در مفهوم داستانی و یا استنادی بیان می‌كنند، همین جنبه‌های رفتاری موضوع اصلی این فیلم‌هاست. علاوه بر آن این فیلم‌ها بیانگر تصویر اصلی رفتارهای اجتماعی انسان هستند... هرچند كه با رفتارهای واقعی تفاوت دارند.
این نوع فیلم‌ها ممكن است، مسائل و موضوعات و الگوهای فرهنگی، تفكرات و احساس‌های انسان‌ها را منعكس نمایند."
هرچند كه واكلند در مقاله خود و در بیان نمونه‌هایی از تحقیقات انجام گرفته بر روی فیلم‌های سینمایی، به بازتاب فرهنگ جوامع در فیلم‌های سینمایی اذعان دارد و آنها را به عنوان مستندات فرهنگی جوامع می‌پذیرد، اما از بیان پاسخ صریح و قاطع به این سئوال كه: آیا چنین فیلم‌هایی فرهنگ جوامع را منعكس می‌كنند؟ خودداری می‌كند. او می‌گوید كه هیچ پاسخ صریحی برای این سئوال وجود ندارد. به طوركلی پاسخ‌های نامشخص و جوا‌ب‌های مردد واكلند، در دو قسمت از مطالب وی به دفعات دیده می‌شود. نخست در پاسخ به همین سئوال ذكر شده (آیا چنین فیلم‌هایی فرهنگ جوامع را منعكس می‌كنند؟) می‌گوید:
"هیچ پاسخی برای این سئوال كه آیا فیلم‌ها، فرهنگ جامعه‌ای را منعكس می‌كنند یا خیر، وجود ندارد، این نوع فیلم‌ها ممكن است، مسائل و موضوعات و الگوهای فرهنگی، تفكرات و احساس‌های انسان‌ها را منعكس نمایند."
دوم، زمانی كه او از اصول و روش‌های تحلیل محتوای فیلم‌ها سخن می‌گوید. در طرح این روش‌ها هرگز به طرح جزئیات و ارائه قواعد دقیق نمی‌پردازد و تنها به طرح اصول و قواعد كلی اكتفا می‌كند:
"بعد از این كه ثبت منبع فیلم صورت گرفت و پلان و كاراكتر و توالی صحنه‌ها مشخص شدند، بعد چه باید كرد؟ هیچ پاسخ قطعی برای این سئوال در دست نیست. با وجود این، فرضیاتی برای جهت‌یابی مشاهدات فیلم وجود دارد، همچنین پاسخ این پرسش كه وقتی الگوهای فیلم تشخیص داده می‌شوند و الگوهای مشابه را نشان می‌دهند، چطور حالت گستردگی حاصل می‌شود كه این نیز مهم است ولی هیچ پاسخ ثابتی وجود ندارد."
عدم ارائه پاسخ‌های صریح و مشخص توسط واكلند و همچنین عدم ارائه قواعد دقیق و جزئی در روش تحلیل محتوای فیلم‌ها، بیانگر دو موضوع مهم می‌باشد. موضوع نخست آن كه بعضی از فیلم‌های سینمایی بازتابی از فرهنگ جامعه خود نیستند و به موضوعاتی كاملاً متفاوت و نامفهوم با فرهنگ جامعه خود پرداخته‌اند و موضوع دوم كه مهم‌تر و حساس‌تر نیز می‌باشد، بیانگر پیچیدگی و دشواری روش‌های "تحلیل محتوا" و حتی مبهم و نامعین بودن بعضی از نتایج به دست آمده از این تحلیل‌هاست كه واكلند را مجبور می‌سازد تا در ارائه روش در مراحلی از تحلیل محتوا، نتواند به طور صریح شیوه خاصی را ارائه نموده و به طرح اصول و قواعد جزئی (برای اخذ نتیجه) بپردازد و همچنین نتواند به وضوح بگوید كه فلان تصویر، یا فلان عنصر فیلم، دلالت بر كدام ویژگی فرهنگی یا الگوی رفتاری جامعه دارد. علت این مسأله، بیشتر در این نكته نهفته است كه در شیوه "تحلیل محتوا"ی فیلم‌ها، بخصوص در آن دسته از فیلم‌های سینمایی كه دارای مضامین فلسفی، روانشناسی، عرفانی، عاشقانه و سمبلیك می‌باشند، بیشتر برداشت‌های محقق بر دریافت‌های ذهنی و معیارهای مبهم روانشناسی و به طوركلی بر دریافت‌های فردی مبتنی است و اصول و روش‌های مشخص و معینی وجود ندارد. به طور مثال، استفاده از نوعی رنگ، صدا، تصویر سمبلیك و مواردی از این قبیل در فیلم‌ها نمی‌توانند ما را حتماً به دریافت مفهوم واقعی آنها، كه برخاسته از بعضی ویژگی‌های فرهنگی جامعه و یا الگوهای فرهنگی خاصی است، رهنمون سازند. هرگز رفتارهایی كه یك فرد عاشق در یك فیلم عاشقانه دارد، یا تصاویر و سمبل‌ها و نشانه‌های بكار رفته در یك فیلم فلسفی یا روانشناسی، نمی‌تواند به وضوح دلالت آنها را به بعضی از ویژگی‌ها و یا الگوهای فرهنگی جامعه آشكار سازد. هرچند كه واكلند برای مشخص كردن الگوها و ویژگی‌های فرهنگی كه در قالب عناصر فیلم نمود یافته‌اند، تكرار این عناصر را در طول یك فیلم و یا در فیلم‌های متعدد كه بیانگر معنی خاص و مشابهی باشند، از روش‌های اصلی تشخیص الگوهای فرهنگی در شیوه تحلیل محتوای فیلم‌ها می‌داند، اما به طوركلی تصاویر یا عناصر فیلم بایستی وضوح و گویایی لازم را داشته باشند تا محقق بتواند معنی و مفهوم آن را دریابد و تعلق آنهارا به برخی از الگوها یا رفتارهای فرهنگی مربوطه در جامعه شناسایی كند. در ضمن انجام تحقیقات پیرامونی، همچون انجام مصاحبه و مطالعات تطبیقی، یكی دیگر از روش‌هایی است كه می‌توان با استفاده از آن دریافت‌های حاصل از تحلیل محتوای فیلم‌ها را تكمیل و تصحیح نمود.
به طوركلی اساس تحقیقات مردم‌شناختی فیلم‌های سینمایی بر "تحلیل محتوا"ی فیلم‌ها قرار دارد و "تحقیقات پیرامونی" در جهت تكمیل و تصحیح اطلاعات به دست آمده از تحلیل محتوای فیلم‌ها صورت می‌گیرد. برخی از اصول و روش‌های تحقیق و تحلیل محتوای فیلم‌های سینمایی توسط "روث بندیكت" و "واكلند" ارائه شده است. واكلند در ارائه این روش‌ها، تعدادی اصول و قواعد كلی را مطرح می‌سازد و از طرح جزئیات به خاطر مسائلی كه قبلاً بدان اشاره شد، خودداری می‌كند.
منبع: فرهنگ و پژوهش
مقالات مرتبط
تازه های مقالات
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}